Een drijvende man

Opstaan om 4.45 uur is iets waar we normaal gesproken niet erg goed in zijn. Maar vandaag springen we vroeg uit bed om bij zonsopgang de badderrituelen bij de Ganges te bekijken. Dit ritueel vindt plaats op de ‘Ghats’oftewel de trappen die de stad met de Ganges verbinden. Deze intieme baddertaferelen in de vroege ochtend gaan hand in hand met de crematie rituelen die bij diezelfde Ganges in Varanasi plaatsvinden. Dit alles in de meest vervuilde rivier ter wereld. De rivier is 3.000 maal meer vervuild dan het maximale niveau van bacteriën die volgens westerse standaards is vastgesteld voor zwemwater (of in dit geval dus voor de badderrituelen). De gehele riolering van Varanasi komt rechtstreeks in de Ganges uit. Dit is iets waar wij, als westerlingen, even aan moeten wennen. We noemen het een cultuurschok! Dus jullie zullen wel begrijpen dat we even wat voorzichtig waren toen we in het kleine bootje stapten om de Ganges op te gaan. We varen net iets voordat de zon opkomt weg en genieten van het prachtige gezicht van alle mannen en vrouwen die hun hele lichaam (en ziel) aan het reinigen zijn.

We zijn nog geen 3 minuten aan het dobberen of Michel ziet iets in het water drijven. Nee.., dit ga je niet menen.. het zal toch niet een..

Arme mensen die niet genoeg geld hebben om hout te kopen voor de crematie worden nadat ze overleden zijn in de Ganges gegooid. Ze hopen op die manier alsnog in het Nirvana terecht te komen. Het lichaam wordt netjes in een doek gebonden en met zware stenen eraan in het water gegooid. Helaas gebeurd het wel eens dat het lichaam loskomt van de stenen (of het doek wordt van het lichaam afgejat..) en gaat drijven. We kijken geschokt als er inderdaad een lichaam recht op onze boot af komt drijven. Dan ziet onze roeier het lichaam ook. Hij weet de boot net op tijd iets bij te draaien om een aanvaring te voorkomen, houdt zijn peddel omhoog om het lichaam niet te blokkeren en gaat daarna weer door met roeien. Alsof er niets aan de hand was. Hij zal het wel vaker zien. Wij daarentegen hebben er iets meer moeite mee en kijken verschrikt naar het naakte lichaam dat al iets te lang in het water heeft gelegen. En dan komt de geur pas. We zitten beiden te kokken in de boot en weten niet meer waar we het zoeken moeten. Het is als een scène uit een horrorfilm. Wanneer we onze ogen weer open durven te doen en ons zojuist opgedane ervaring proberen te vergeten door ons fanatiek te focussen op de kustrituelen worden we helemaal niet lekker. Terwijl het lijk ons net op een halve meter links van de boot heeft gepasseerd zit op twee meter afstand rechts een man heerlijk zijn mond te spoelen met het water van de Ganges. Onze cultuurschok is compleet. De rest van de boottocht kunnen we aan niet veel anders denken. Ook het bezoek aan de Shiva tempel kan ons gestolen worden. Het gebrabbel van onze gids gaat volledig aan ons voorbij.

Pas laat in de middag durven we het weer aan en verlaten we het hotelletje om het oude centrum nogmaals in te gaan. We weten dat dit stadje zoveel uitersten heeft dat het zonde is om het niet op film te zetten. Ook al waren we nog steeds misselijk van de boottocht van ’s ochtends, er is ook veel moois te zien in de buurt van de Ganges. Voor we het weten bevinden we ons tussen de menigte die zich klaarmaakt voor een duik in de rivier. Vandaag is het toevallig een Hindoe feestdag en vindt er een festival plaats om de god Ganesh te vereren. En alsof de Ganges nog niet genoeg vervuild is wordt het ene na het andere beeld van Ganesh in de rivier geknikkerd (met daarnaast de nodige bloemen, kaarsen en etenswaren). Als ze zien dat wij aan het filmen zijn worden ze nog uitbundiger en worden de accessoires nog fanatieker het water ingegooid. We filmen verder wat van het dagelijkse leven, de smalle steegjes, de rommel en alle koeien die overal in het straatbeeld zijn terug te vinden. En als een echte filmster wil een koe niet op de foto gezet worden. Elles die dat even niet doorhad kon maar net op tijd wegspringen om de hoorns te ontwijken. Okay, dat doen we niet meer..

In een van de smalle steegjes komen we Aziz, het jochie dat ons de dag ervoor de weg had gewezen, weer tegen. Deze keer vraagt hij of we even bij hem thuis willen komen kijken. Daar worden we weer eens met onze neus op de feiten gedrukt dat er ook een heel ander leven bestaat dan wij in Nederland gewend zijn. Hij woont, samen met zijn vader en drie zusjes, in een kamertje van 2,5 bij 2,5 in een vochtig donker hok met meer van dat soort kamertjes. Er staat alleen een kastje met daarop een klein fornuisje. Verder ligt er een dun matje op de grond waar hij met zijn drie zusjes op slaapt, de vader ligt op een ander matje aan het voeteneind. We begrijpen nu waarom Aziz de weg zo graag aan ons wilde wijzen. Zijn moeder is kortgeleden overleden en zijn oude vader lukt het maar net om alles bij elkaar te verdienen. Aziz hoopt zo af en toe iets bij te verdienen om zo wat extra’s voor zijn drie zusjes te kunnen regelen. Ook al is hij de jongste van het gezin, hij is de enige jongen en voelt zich verantwoordelijk voor zijn zusjes. We kletsen wat en vragen of Aziz ons wat mooie plekken kan laten zien om te filmen. Hij doet het maar wat graag.

We bezoeken nogmaals de crematieplaats (the Burning Ghat). We kijken in stilte naar de verbrandingsrituelen. We vinden het minder heftig dan de dag ervoor. Waarschijnlijk komt het doordat we nu hebben kunnen ervaren hoeveel natuurlijker het is om een lijk te verbranden dan om het in het water te gooien. Maar net voordat het donker wordt vinden we het genoeg voor vandaag en verlaten het oude centrum. Onderweg naar het hotel bedenken we dat het misschien wel leuk is om de dag af te sluiten met een gezellige hindi film. We kunnen wel een beetje vrolijke afleiding gebruiken. De films, meestal geproduceerd in Bombay en wereldwijd bekend als Bollywood Movies bestaan uit een mix van actie, romance, dans humor en intriges. Dit alles samengevoegd in een 3 uur durende film. Helaas zoeken we de verkeerde film uit. Een slechte actiefilm. Dus na 45 minuten van GungHo Fighting en slecht acteerwerk houden we het voor gezien.

Buiten is het nog steeds een drukte van jewelste. Er zijn nog steeds groepen mannen die met beelden van Ganesh richting de Ganges rennen. Er zullen er ondertussen al duizenden in de rivier beland zijn.

Dit was India zoals we hadden verwacht dat het zou zijn. Wat een land….